Psy myśliwskie i ludzie tworzą zgrany zespół. W Wielkiej Brytanii uprawia się wiele form polowania, lecz każda z nich wymaga udziału psów myśliwskich. Wybierzmy się na wędrówkę po urzekających wrzosowiskach, gdzie spaniele płoszą pardwy.
Zdjęcie: Scott Wicking
& Moorland Association
Brytyjski Związek Kynologiczny oficjalnie uznaje 38 różnych ras psów myśliwskich, wśród których każdy znajdzie coś dla siebie. Niezależnie od tego, czy spędzasz zimowe poranki skulony na ściętej mrozem plaży, wyczekując charakterystycznego gęgania gęgawy, czy wolisz polować na pardwy na skąpanych w słońcu wrzosowiskach, znajdzie się rasa na każdą okazję.
Wzrost popularności psów ras myśliwskich
psy gończe, tropowce i aportery
Ostatnimi laty nastąpił gwałtowny wzrost popularności psów gończych, tropowców i aporterów (ogólnie psów ras myśliwskich), wykorzystywanych przede wszystkim do polowań na dzikie ptactwo na wrzosowiskach. Jak mówi szkocki łowczy Fraser Kay: „W polowaniach na pardwy na wrzosowiskach bierze udział wiele psów myśliwskich, ponieważ naganiacze są zwykle rozstawieni w znacznie większej odległości od siebie, a obszar objęty polowaniem jest rozleglejszy. W tych warunkach lepiej sprawdzają się krótkowłose i szorstkowłose wyżły niemieckie oraz krótkowłose wyżły węgierskie, które mają dość sił, by całymi dniami biegać po dużo rozleglejszym terenie”.
Na nizinach najpopularniejsze są polowania pędzone na bażanty i kuropatwy. W takie dni zwykle ośmiu myśliwych strzela (tzw. guns), a ok. 20 naganiaczy płoszy ptaki (tzw. beaters) i z pomocą psów podejmuje ustrzelone ptactwo (tzw. picker-ups). Psy myśliwskie są zaangażowane w każdą z tych czynności – towarzyszą stojącym na pozycjach myśliwym, wędrują z naganiaczami płoszącymi ptaki lub aportują ustrzelone ptactwo.
Do polowania na ptactwo wykorzystuje się dziś najchętniej labradory retrievery oraz cocker i springer spaniele, a także powszechnie lubiane golden retrievery, chociaż są i takie dni, gdy można zobaczyć w akcji nawet dziesięć różnych ras. Myśliwi polujący na ptaki wodne i grzywacze wykorzystują psy do towarzystwa podczas samotnych wypraw, a jeśli są odpowiednio ułożone, także do aportowania ustrzelonego ptactwa.
Glorious grouse
However, the heather moorland that adorns the uplands of England and Scotland is home to one of the most sought-after game birds in the world – the wild red grouse (lagopus lagopus scotica). With its reddish-brown plumage, black tail, white feet and distinctive red combs over the eye, this fast flying and delicious game bird is only found in the British Isles.
Nazwą „wrzosowisko” określa się bezdrzewne wyżynne tereny, na których dominuje wrzos, będące zwykle częścią wielkich gospodarstw rolnych lub majątków ziemskich stanowiących tereny łowieckie. Około 75 proc. europejskich wrzosowisk znajduje się w Wielkiej Brytanii. Aby dać wyobrażenie o skali, warto wspomnieć, że Moorland Association pomaga w zarządzaniu 348 tys. ha wrzosowisk w samej tylko Anglii i Walii. W Szkocji natomiast wrzosowiska rozciągają się na imponującym obszarze aż 3 mln ha.
Wiele wrzosowisk na wyżynach Wielkiej Brytanii leży na wysokości ponad 500 m, gdzie pogoda nawet latem jest często wilgotna, zimna i wietrzna. W takich warunkach dobrze rozwijają się tylko specyficzne gatunki roślinności, a wrzos jest właśnie jednym z nich. Ta wiecznie zielona krzewinka o zdrewniałych pędach stanowi naturalną okrywę roślinną bezdrzewnych wyżyn. Wrzosy rosną blisko siebie, tworząc gruby, splątany kobierzec osiągający do pół metra wysokości, co pomaga im przetrwać silne wiatry. Wrzos stanowi także 90 procent diety dzikiej pardwy, która żywi się pędami, nasionami i kwiatami tej rośliny. Ten niezwykły ptak łowny potrafi latać z prędkością do 130 km na godzinę i jest doskonale przystosowany do wykorzystywania wrzosów jako schronienia przed niepogodą i drapieżnikami, miejsca lęgowego oraz żerowiska. Istnienie wrzosowisk warunkuje istnienie pardwy.
W tym środowisku dobrze czują się także ptaki brodzące, takie jak kulik, czajka i krwawodziób, oraz drapieżniki, takie jak sokół drzemlik i błotniak zbożowy. Z nektaru z kwiatów wrzosu powstaje również pyszny miód – pszczelarze często przywożą ule na wrzosowiska późnym latem, gdy wrzosy okrywają się wspaniałymi fioletowymi kwiatami.
PRZEKONAJ SIĘ SAM
Wybierasz się na zachwycające wrzosowiska? Tutaj znajdziesz pomocne informacje na temat wyżyny Yorkshire Dales, słynnych pubów, posiadłości łowieckich, a także lokalnej oferty gastronomicznej i noclegowej:
SZLACHETNE CZWORONOGI WŚRÓD ZACHWYCAJĄCYCH KRAJOBRAZÓW
Podczas polowań pędzonych na pardwy na wrzosowiskach najczęściej spotyka się labradory i spaniele, jednak z tym tradycyjnym zajęciem nierozerwalnie związane są też inne rasy psów. Do indywidualnych polowań na pardwy zawsze używane były wyżły i setery – eleganckie i pełne wdzięku psy o cechach gwarantujących sukces w tym trudnym terenie. Dzięki długim nogom i smukłej sylwetce te czworonogi są wprost stworzone do spędzania długich dni na porośniętych wrzosem wzgórzach. Wykorzystują niezwykle czuły węch, by z dużej odległości zwęszyć zdobycz i „wystawić ją” myśliwemu.
ZAGUBIONE W
TŁUMACZENIU
Brytyjska terminologia myśliwska różni się od nazewnictwa stosowanego w innych częściach świata, doprecyzujmy zatem:
Hunting
W Wielkiej Brytanii termin ten odnosi się na ogół do prowadzonego na terenach wiejskich, tradycyjnego polowania na lisy, w którym uczestniczą elegancko ubrani myśliwi na koniach oraz stado psów goniących za lisem. Ta forma polowania z psami na dzikie ssaki została zakazana ustawą o łowiectwie z 2004 r., jest jednak dopuszczalna, jeżeli psy ścigają zapach, a nie żywą zwierzynę.
Shooting
W Wielkiej Brytanii termin ten odnosi się do polowania na dzikie ptactwo. Typowe gatunki łowne to bażant, kuropatwa i pardwa. Termin ten obejmuje również polowanie na dzikie ptactwo wodne (kaczki i gęsi) oraz na gołębie grzywacze.
Stalking
W Wielkiej Brytanii słowo to odnosi się do pościgu ze strzelbą za jeleniem. Wszędzie indziej byłoby to po prostu „hunting”, czyli polowanie.
Polowanie na pardwy z wyżłami i seterami uważa się za jedną z najskuteczniejszych i najprzyjemniejszych form polowania. Wiąże się ona z całodzienną wędrówką po sprężystym wrzosowisku. Dla wielu takie polowanie to najlepszy przykład współpracy człowieka i psa umożliwiającej pozyskanie w zrównoważony sposób pysznego dzikiego ptactwa w naprawdę widowiskowej scenerii.
Jon Kean, popularny szkocki znawca wyżłów i seterów, tak mówi o tych rasach: „Oprócz wspaniałego wyglądu mają one tę cudowną zaletę, że pełnią rolę, do której były hodowane przez wiele pokoleń. Cóż więc może dawać więcej sportowej satysfakcji, niż współpraca z tymi szlachetnymi zwierzętami wśród zapierających dech w piersiach krajobrazów Wysp Brytyjskich w poszukiwaniu króla ptaków łownych?”
O AUTORZE:
Will Hetherington
Will Hetherington
jako dziennikarz zajmuje się tradycyjnymi brytyjskimi sportami od 22 lat. W latach 2004-2017 był redaktorem Shooting Gazette, a obecnie jest niezależnym dziennikarzem i pisarzem. Jednym z jego głównych zajęć jest praca w Gundog Journal, wydawanym przez Fieldsports Press popularnym dwumiesięczniku poświęconym psom myśliwskim. Mając stale u boku dwa wierne labradory, świetnie rozumie, jak wspaniałymi towarzyszami są psy ras myśliwskich – zarówno w polu w pogoni za ptactwem, jak i domu, podczas odpoczynku przy ogniu trzaskającym w kominku.
